Kaplica Sykstyńska ... sztuka w najlepszym wydaniu.

Oczywiste jest, że każdy wie gdzie znajduje się Kaplica Sykstyńska. Tylko dla przypomnienia. Budowla stworzona w Watykanie w latach 1475-1483 z fundacji papieża Sykstusa. Stąd właśnie wzięła się jej nazwa.

Nie będę skupiać się na samej historii Kaplicy. Waszą uwagę chcę zwrócić na freski jakie się w niej znajdują. Ale od początku. 
Najstarsze wykonane zostały w latach 1481-1483 przez artystów z Toskanii i Umbrii. Dla odróżnienia od fresków namalowanych przez Michała Anioła nazywane są one "Nową Sykstyną". Znajdują się one na ścianach podłużnych. Ścianę zdobi 6 scen ze starego Testamentu, po prawej 6 scen z Testamentu Nowego. 

Strona Lewa :

1. Mojżesz z żoną Seforą w Egipcie - Pietro Perugino

2. Próby Mojżesza - Sandro Botticelli 

3. Przejście przez Morze Czerwone - Cosimo Rosselli

4. Mojżesz na Górze Synaj - Cosimo Rosselli 

5. Ukaranie Korego, Danata, Aribona - Sandro Botticelli 

6. Testament i śmierć Mojżesza - Luca Signorelli 

Strona Prawa:

1. Chrzest Chrystusa - Pietro Perugino i Pinturicchio

2. Kuszenie Chrystusa - Sandro Botticelli 

3. Powołanie apostołów Piotra i Andrzeja - Domenico Ghirlandaio

4. Kazanie na Górze i uleczenie trędowatego - Cosimo Rosselli 

5. Wręczenie kluczy św. Piotrowi - Pietro Perugino

6. Ostatnia Wieczerza - Cosimo Rosselli

Prace nad sufitem zostały zlecone przez papieża Juliusza II Michałowi Aniołowi. Praca rozpoczęła się 10 maja 1508 roku. Malowidła tam umieszczone opowiadają historie ludzkości od stworzenia świata, przez grzech pierworodny aż do biblijnego potopu. Postacie najmniejsze umieszczone zostały przy wejściu, największe w pobliżu ołtarza. W polach prostokątnych patrząc od ołtarza przedstawiono sceny:

* Bóg oddziela światło od ciemności
* Bóg stwarza słońce i księżyc
* Oddzielenie morza od lądów
* Stworzenie Adama (najsłynniejszy fresk Michała Anioła)

* Stworzenie Ewy
* Grzech Pierworodny (zerwanie owocu i wypędzenie z raju)
* Ofiara Noego
* Potop
* Synowie Noego (Cham wyśmiewa pijanego ojca, dwaj inni okrywają go)

Pola boczne sufitu i lunety Michał Anioł ozdobił 12 postaciami proroków i sybill. Postać proroka Jeremiasza to autoportret mistrza. To właśnie w ten sposób Michał Anioł podpisał swoje dzieło.

Na ścianie na wprost wejścia namalowany został fresk "Sąd Ostateczny". 

Autorem również był Michał Anioł. Dzieło zamówione zostało przez papieża Klemensa VII w latach 1536-1541. Cała kompozycja skupia się wokół postaci Chrystusa. Z Matką Bożą u boku siedzi On i karze za grzechy. Wokół zgromadzeni są święci. Najczęściej mają oni w dłoniach narzędzia swojej męczeńskiej śmierci. 
Po stronie prawej św. Piotr z kluczami, poniżej św. Bartłomiej z nożem i własną skórą w ręku (skóra twarzy to autoportret M. Anioła), na lewo od Bartłomieja św. Wawrzyniec z rusztem. A części górnej obrazu unoszą się aniołowie trzymający narzędzia Męki Pańskiej. Poniżej sceny centralnej Michał Anioł umieścił 11 aniołów bez skrzydeł. Dmą oni w trąby budząc umarłych, którzy obudzeni wznoszą się coraz wyżej. Dół po stronie prawej ukazuje scenę strącenia do piekieł potępionych, przewiezionych na łodzi Charona. Król piekieł to postać z oślimi uszami (Minos), owinięta wężem. 
Twarz Minosa podobna jest do twarzy Biagio z Ceseny. Mistrz ceremonii na dworze Pawła III ostro potępiał nagość na freskach Buonarrotiego. To było swoista zemsta. Mimo skarg, papież nie kazał wprowadzić zmian. Powiedział:

"Mam władzę na ziemi, mógłbym wiele załatwić w niebie, ale moje wpływy nie sięgają piekieł, przeto nie mogę cię wybawić".

Papież Paweł IV zażądał zniszczenia dzieła, uznając je za nieprzyzwoite. Po namowach, zgodził się na zamalowanie intymnych fragmentów. Zgodnie z postanowieniem soboru trydenckiego, uczeń Michała Anioła Daniele da Volterra wprowadził poprawki na miesiąc przed śmiercią Michała Anioła.

Dla zainteresowanych polecam ...

Wirtualny spacer po Kaplicy Sykstyńskiej 

 

A dla ciekawych polecał książkę Irving Stone "Udręka i Ekstaza". Jest to opowieść o życiu i twórczości Michała Anioła. Poniżej okładka starego wydania.

Polecam również film o tym samym tytule